Sıkılan İnsan

İnsanların günlük hayatta çözemedikleri, anlayamadıkları davranışları vardır. Kendileri çözemezler çinkü dikkat etmezler. Başkaları çözemez çünkü anlamazlar. Yani bu davranışlar ve duygular anlaşılmaz şeylerdir. Ama “asla anlaşılamazlar” diye düşünülmemelidir.

İnsan GEZGİN varlıktır. Belli an ve zamanlarda bağlanmak isteğini içinde duyar ama kalmaz. Biryerlerde otururken, başka bir şey düşünüyordur. Başka bir insan onun için sadece bir bağdır. Onu o ana bağlayan bir bağ. O andan ve o anda olanlardan hoşlanıyorsa o bağı ister. Ama asla bağlanmaz çünkü insan GEZGİN varlıktır.

Bunun anlamı; “insan gezgin varlıktır ve gezgin varlık olmayan insan değildir” şeklinde anlaşılmamalıdır. Sadece genel anlamda bir insan yapısından bahsediyorum ve tabii bu tanımın kapsayamadığı insanlar da vardır.

İşte başta bahsettiğim anlaşılmaz, çelişik davranışlar, ruh halleri bu önermeyle çözülebilir. Ama sadece yüzeysel olarak... İçerikse gezginliğin içeriği olmalıdır. Sıkılmak olgusu işte bunun temelidir. Sıkılan insan gitmek ister, o konuyu geçmek ister, başka bir yerde sıkılmamak orada kalmak ister. Ama yine sıkılır. Çünkü insanın sıkılmayacağı yer yoktur. İnsanı sıkan ne ortam ne de karşıdaki insandır. Yani bu anlamda sıkıcı insan yoktur, sıkılan insan vardır. Ve sıkıcı yer de yoktur.

Durmak, kalmak, durağanlık iyi bir şeydeir sanılmasın. Zaten gezginlik de tamamen kötü bir şey değildir. iyiyi bulana kadar gezmenin ne zararı olabilir? Sorun burada başlar. Peki iyi nedir?

1- İyi herkese göre değişir

2- İyi içinde sıkılınmayacak yerdir.

3- İyi buradan daha iyi olan yerdir.

İyi bir duygudur. İyi olduğu düşünülür, kötü (sıkıcı) olduğu düşünülür. Ama sonra vazgeçilir. Çünkü iyi aynı zamanda içinde sıkılınmayan yerdir. Ama her şeyden sıkılınabilir. Hele de gezgin bir varlıksanız! İnsan iyiyi bulmak için, sıkıntıdan kaçmak için gezer. Sonuçta tek yaptığı, anından memnun olmaktor ki bir süre sonra bundan bile sıkılır.

İnsan kaçaktır da denilebilir yani. Kaçmasının nedeni korkuyor olması değil, daha iyiyi bulup sıkılmamak isteğidir. Yani sıkılmamak için kaçar. Ayaklarıyla kaçar, aklıyla kaçar. Kaçaktır. Kaçak insanda, “niçin sıkıldım” sorusu yoktur, sıkıldım olgusu vardır. Sıkılmak bir olgudur kaçılamaz.

İnsan sıkılmaktan kaçamaz. Çünkü her ulaşılan iyi an onun için geçicidir. Aslında kalıcıdır ama sonuçta sıkıcıdır. Ve bu yüzden de mükemmel yoktur. Bu anlamda her zaman, daha iyi vardır. Kaçmak vardır, kovalayan yoktur.

Sıkıntıdan kaçılmamasının nedeni, onun insanı kovalaması değildir. çünkü sıkıntı insanın içindedir. İnsan tek kendinden sıkılmaz oysa. İnsan sıkıntıyı eninde sonunda yaşar, ne yaparsa yapsın. Bu da çok doğaldır ve hatta yanlış değildir. hep iyiyi aramak neden yanlış olsun ki?

Kaçmayı, neden kaçıldığını kimse anlamaz. Tek nedeni vardır oysa: Sıkıntı. İnsanlar birbirlerini anlamazlar çünkü sıkıntıyı kavramazlar. Sıkılındığını görmezler. İnsanlar gezgin varlıklardır. Sıkılırlar, kaçarlar ve gezerler. İşte bu yüzden gezgindirler.

Bu yüzden anlaşılmazlar, anlamazlar, anlaşamazlar. Aynı duyguları hepsi yaşar. Fakat farklı ve değişen zamanlarda. Biri anlık mutluluğunu yaşıyorken öteki kaçma isteğindedir. Aynı anda aynı duyguyu paylaşanlar için durum daha kötüdür. Aynı anda sıkılırlar ne yazık.

İnsan sıkılan varlıktır her anında

Farketmez kim olduğu yanında

Sıkıntı insanın içindedir

Çözülmez asla kaçmakla

Kalmak, körü körüneyse saçmadır. Amacı ve mantığı olmalıdır. Kalan insan zavallı değildir. mantıklıdır ve duygularına yön vermeye çalışmaktadır.

Eğer insan kendini değiştirmişse (gezginliği yoketmek anlamında değil, nedenini –yani sıkıntının nedenini- bulup yok etmek anlamında) bunu işte o zaman başarır. Kendini değiştirmek, duygularını anlamak; sıkıntıdan, kaçmaktan ve gezginlikten kurtuluştur. İnsanllıktan çıkış değildir. sadece genel bir insan olmaktan çıkıştır, özel bir insan olmaktır.

Körü körüne kalansa sıkıntıdan asla kurtulmuş değildir. sadece kaçmaktan kaçmıştır. Yani kaçamamıştır. Bu anlamda hala gezgindir. Sadece gezginliğin farklı ve daha kötü bir boyutundadır. Ve kaçmaktan kurtulamadığı sürece de bu boyutta kalır.kalıcı bir gezgin, kaçak bir gezgindir.

İnsan gezgin bir varlıktır yaşamında

Gezer kaçmak isteği ve dygusuyla

Kaçmaksa hiçbir şeyi çözmez

Anlık sıkıntılardan başka

Çatı, Sayı 1, Haziran 1996